Koniecznie jest wdrożenie krajowego planu profilaktyki i leczenia otyłości, niezbędne są działania systemowe i finansowanie – apelowali eksperci i zaproszeni goście na konferencji zorganizowanej przez Partnerstwo na rzecz leczenia otyłości oraz Uczelnię Łazarskiego, podczas której przedstawione zostały założenia do strategii profilaktyki i leczenia otyłości w Polsce. Nasza fundacja była obecna na spotkaniu i gorąco wspiera wdrożenie przedstawionych założeń strategii STOP OTYŁOŚCI, co więcej apelujmy, by strategia ta stała się priorytetem Rządu – z dedykowanym liderem z KPRM i budżetem do jej kompleksowej realizacji.

To pierwsza konferencja, która skupiła tak szerokie grono ekspertów i interesariuszy -decydentów reprezentujących wiele resortów, parlamentarzystów, przedstawicieli organizacji pacjentów i mediów. Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się m.in. Monika Wielichowska Wicemarszałkini Sejmu RP, ministrowie i dyrektorzy z resortów: zdrowia, rodziny, sportu, rolnictwa, kultury, parlamentarzystki: posłanka prof. Alicja Chybicka, Senator dr Agnieszka Gorgoń-Komor, posłanka Małgorzata Niemczyk, Przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. zdrowego stylu życia oraz przeciwdziałania nadwadze i otyłości  oraz przedstawicielka Biura Rzecznika Praw Dziecka.

Założenia do krajowej strategii profilaktyki i leczenia otyłości w Polsce to propozycja wytyczająca kierunki działań wielu sektorów, zmierzające do budowy kompleksowego ekosystemu społecznego, służącego rozwojowi zdrowego stylu życia i redukcji otyłości.  Przedstawiła je dr n. ekonom. Małgorzata Gałązka – Sobotka dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego i podkreśliła, że niezbędne są działania międzyresortowe, edukacja szkolna i konsumencka, refundacja innowacyjnych leków do leczenia otyłości oraz stałe prowadzenie programu KOS-BAR, który w sposób ciągły pozwalałby na chirurgiczne leczenie otyłości u osób spełniających kryteria i następnie na monitorowanie procesu leczenia.

– Niezbędna jest partycypacja międzysektorowa na czterech poziomach: instytucjonalnym, naukowym, społecznym i biznesowym. W ramach każdego z poziomów zalecane jest utworzenie międzysektorowych zespołów programowych, złożonych z instytucji zaangażowanych w realizację strategii na poziomie ogólnokrajowym. Gonimy kraje z największymi problemami w obszarze otyłości i musimy tę pogoń przerwać – podkreślała dr Małgorzata Gałązka – Sobotka.

Strategia STOP OTYŁOŚCI została podzielona na dwie części. Pierwsza poświęcona jest profilaktyce. Marta Pawłowska, dyrektor Prezydium Partnerstwa na rzecz Profilaktyki i Leczenia Otyłości wymieniała w proponowanych działaniach m.in. propagowanie urozmaiconej diety, poprawa dostępności zdrowego żywienia oraz bezpłatnej wody pitnej w placówkach szkolnych i przedszkolnych, poprawa dostępności cenowej zdrowej żywności dla rodzin mniej zamożnych, promocję zdrowej żywności i aktywności fizycznej. Druga część strategii poświęcona jest leczeniu otyłości. W niej znalazły się wzmocnienie systemu publicznej ochrony zdrowia w obszarze diagnostyki i leczenia choroby otyłościowej przez m.in. objęcie refundacją leków na chorobę otyłościową, konsultacji fizjoterapeutycznych dla osób chorujących na otyłość i wsparcia psychologicznego w walce z chorobą, wdrożenie KOS- Bar.

– Konieczne jest cywilizacyjne, edukacyjne przejście od tego co szkodliwe do tego co buduje dobrostan i zdrowie. Globalizacja w zakresie żywienia, zmiana stylu życia na siedzący postawiła nas w obliczu konieczności zmiany dla ratowania zdrowia – podkreśliła dyr. Pawłowska

W Polsce już ponad 9 milionów osób  zmaga się z otyłością, niestety ponad 80% Polaków nie ma świadomości, że to choroba! Aż 2 spośród 3 dorosłych ma nadmierną masę ciała,  polskie dzieci tyją najszybciej w Europie, a leczymy zaledwie 1% osób!!!. Niestety przez lata nic się nie działo, jeśli chodzi o profilaktykę i leczenie otyłości – czas więc na zmiany. Niezbędne są skoordynowane, przemyślane działania poczynając już od żłobków poprzez przedszkola i szkoły. Tu niezbędne jest zaangażowanie Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w kwestie żywienia w placówkach edukacyjnych. Wzorem do naśladowania powinny być takie kraje, jak Hiszpania, Wlk. Brytania, Francja, Portugalia, które wytyczają kierunki w walce z epidemią otyłości.

Obecny na konferencji wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny podkreślił, że – Otyłość to choroba, którą trzeba leczyć, nie stygmatyzować  i dodał, że programy pilotażowe BMI 30+ i BMI dzieci to początek niezbędnych działań, bo inwestycja w leczenie otyłości to konieczność. Potrzebne są działania międzyresortowe a Ministerstwo Zdrowia pozostaje otwarte na dialog. Podobną deklarację złożyli przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Potrzebne są też zmiany legislacyjne, które zakażą producentom niezdrowych, kalorycznych produktów spożywczych praktyk marketingowych skierowanych do dzieci, np. uatrakcyjniania opakowań poprzez umieszczanie na nich znanych postaci z bajek.

Nie bez znaczenia jest też niska aktywność fizyczna dużej grupy dzieci i młodzieży. Obecny na konferencji przedstawiciel Ministerstwa Sportu i Turystyki zadeklarował zaangażowanie w realizację strategii STOP OTYŁOŚCI.

Propozycje interwencji i działań w obszarze diagnostyki i leczenia choroby otyłościowej:

• Poprawa skuteczności monitorowania i ewaluacji choroby otyłościowej w systemie statystyki publicznej (np. raportowanie BMI, ucyfrowienie bilansów zdrowia dzieci)
• Zwiększenie dostępności do porady dietetycznej w POZ
• Rozwój opieki kompleksowej nad pacjentem z otyłością w POZ
• Stworzenie mechanizmów finansowania kompleksowej opieki nad pacjentem z otyłością zorientowanych na wzrost wartości zdrowotnej
• Objęcie refundacją technologii medycznych o udowodnionej skuteczności i efektywności kosztowej oraz rzeczywiste zwiększanie dostępności do nich
• Wzrost inwestycji w rozwój ośrodków kompleksowej opieki dla pacjentów z chorobą otyłościową
• Rozszerzenie dostępu do nowoczesnych technologii medycznych, tak lekowych, jak i nie lekowych

Propozycje interwencji działań w obszarze żywienia:

• Włączenie edukacji i aktywizacji z zakresu zdrowego żywienia oraz gastronomii do programów przedszkolnych i szkolnych
• Redefinicja kryteriów jakości oraz zasad organizacji żywienia w placówkach edukacyjnych
• Stworzenie kompleksowej platformy internetowej edukacji i aktywizacji w zakresie zbilansowanego żywienia, dedykowanej w szczególności dzieciom i młodzieży
• Zagwarantowanie dostępności do darmowej wody pitnej
• Wprowadzenie dopłat do zdrowej żywności dla rodzin o niskim statusie materialnym z dziećmi do 18 r.ż.

O pilne działania apelowali podczas spotkania specjaliści zajmujący się zdrowiem dzieci – prof. Teresa Jackowska, prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, prof. Michał Brzeziński, posłanka i prof. Alicja Chybicka – działania powinny rozpocząć się w żłobkach i przedszkolach, a treści edukacyjne skierowane do rodziców i dzieci powinny korespondować z modelowaniem nawyków żywieniowych poprzez jakość i skład podawanych dzieciom posiłków wpisanych w rozkład dnia, jak i uroczystości, prof. Jackowska zwróciła uwagę na rolę lekarzy pediatrów, konieczność monitorowania przyrostu masa ciała dzieci i edukację rodziców.

– Od wielu lat postulowałam o poradę dietetyczną dla dzieci, tego cały czas nie ma. Teraz ta porada powinna być połączona z poradą psychologa – mówiła prof. Jackowska i zaapelowała o intensyfikację starań na rzecz walki ze stygmatyzacją dzieci z nadwagą i otyłością.

 Profesor Jackowska zwróciła uwagę, że jest to element determinujący niechęć młodych pacjentów do aktywności fizycznej oraz skłaniający rodziców do zwalniania dzieci z zajęć wychowania fizycznego.

Profesor Mariusz Wyleżoł kierownik Warszawskiego Centrum Kompleksowego Leczenia Otyłości i Chirurgii Bariatrycznej w Szpitalu Czerniakowskim w Warszawie podkreślał rolę opieki interdyscyplinarnej, jako standardu w opiece nad pacjentem otyłym. – Od psychoonkologa nie oczekujemy, że wyleczy chorego z nowotworem. Podobnie psychodietetyk nie wyleczy chorego na otyłość. Oni mogą wspierać, pomagać, jednak nie wyleczą. Konieczne jest kompleksowe leczenie – opieka lekarza, dietetyka, psychologa, fizjoterapeuty. Chory wymaga przede diagnostyki, by określić przyczyny choroby i spersonalizowanego leczenia.

Zwrócił też uwagę, że choroba jest niedostrzegana przez lekarzy, gdyż ci w większości przypadków nie wiedzą, co z takim pacjentem zrobić. Gdzie go skierować? Brak jest wiedzy i dostępnych narzędzi. – Nie leczymy 99% chorych. Czy możemy sobie to wyobrazić w przypadku cukrzycy, nowotworów czy chorób serca? Leczenie to konieczność, to inwestycja i w dłuższej perspektywie oszczędności –  dodaje ekspert.

W opinii senator Agnieszka Gorgoń-Komor strategia prewencji i leczenia otyłości to podstawa do działania, które musimy podjąć szeroko, międzysektorowo. – Musimy odpowiednio leczyć, także farmakologicznie, leczenie musi być dostępne dla chorych i tu wielka rola Ministerstwa Zdrowia. Otyłość to choroba i jak każda wymaga leczenia. Warto to powtarzać, bo nie jest to wiedza powszechna, nawet w środowisku medycznym – podkreśliła pani senator.

Ze słowami pani senator zgodziła się prof. Lucyna Ostrowska, prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, która pogratulowała autorom raportu za ogrom wykonanej pracy podkreślając przy tym, że w programie Stop Otyłości musimy się skupić na dwóch osobnych kierunkach działań – profilaktyce i leczeniu otyłości.

– Padło tu piękne sformułowanie, że musimy tworzyć ekosystem i jak każdy ekosystem musimy dążyć do pewnej równowagi. Dużo więcej dziś mówiliśmy o profilaktyce niż o leczeniu. Nie możemy zapominać o profilaktyce skierowanej do osób dorosłych. Zupełnie innych nakładów i środków wymaga profilaktyka dzieci niż profilaktyka dorosłych. Zupełnie innego przygotowania w każdej dziedzinie dietetycznej, psychologicznej, lekarskiej. Mówiliście Państwo o aktywności ruchowej – ona jest zupełnie inna w profilaktyce i zupełnie inna w leczeniu tej choroby.  Mówiliście o sektorze psychologicznym w profilaktyce i zgadzam się, że  on jest tam potrzebny, ale w leczeniu choroby otyłościowej psycholog pełni zupełnie inną funkcję. Musi motywować, ustawiać cele, pomóc odreagowywać stres nie przez jedzenie, a wykonywanie innych czynności. Dlatego w tym programie musimy się bardzo skupić na dwóch osobnych kierunkach profilaktyce i leczeniu– zaznaczyła prof. Ostrowska.

Zakres omawianych zagadnień jasno wskazuje na konieczność współpracy wielu stron – rządowej, parlamentarnej, społecznej, biznesowej oraz środowiska medycznego. Oby założenia do strategii, które mają zostać opublikowane wkrótce, stały się drogowskazem do konkretnych, efektywnych działań, z jasno określonymi zakresami obowiązków i odpowiedzialności, sposobów koordynacji i oceny efektywności. W innym razie czekają nas narastające problemy – opieki nad osobami z otyłością i wynikającymi z niej chorobami, np. cukrzycą i nadciśnieniem tętniczym, problemami ortopedycznymi, zaburzeniami psychicznymi. Z analiz jasno widać, że koszty takiej opieki będą trudne, a wręcz niemożliwe do uniesienia przez budżet państwa.